وقتی که برای خرید یک گوشی، تبلت یا حتی یکی مانیتور جدید در حال جستجو و تصمیم‌گیری هستید، جزییات مربوط به نمایش تصویر به عامل مهمی در انتخاب تبدیل می‌شود. در کنار فناوری به کار رفته در صفحه نمایش گوشی، رزولوشن و تراکم پیکسلی هم نقش مهمی در کیفیت صفحه نمایش دارند. صفحه نمایش‌ها این روزها جدا از این که بر اساس کدام تکنولوژی ساخته شده‌اند، با رزولوشن‌ها و ابعاد مختلفی به بازار عرضه می‌شوند. شرکت‌های سازنده گوشی‌ها و تبلت‌ها بر اساس بازار هدفشان در هرکدام از رده‌های قیمتی از انواع مختلف صفحه نمایش از نظر فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی استفاده می‌کنند. در این مطلب از همه‌چی آنلاین قصد داریم به توضیح مفهوم رزولوشن صفحه نمایش و تراکم پیکسلی بپردازیم. بعد از دانستن تعاریف این عبارات به سراغ بیان تفاوت و رابطه‌ی این دو خواهیم رفت. برای درک بهتر فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی با این مطلب همراه باشید.
تشکیل تصویر و نقش پیکسل‌ها
اولین قدم برای توضیح فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی، توضیح فرایند تشکیل تصویر در صفحه نمایش‌هاست. به همین منظور با تعریف پیکسل شروع می‌کنیم. پیکسل‌ها یا عناصر تصویر، کوچکترین نقاط فیزیکی روی نمایشگر و همچنین اجزای پایه تشکیل تصویر هستند. بنابراین پیکسل‌ها بلوک‌های سازنده هر تصویری به حساب می‌آیند که روی صفحه نمایش خود می‌بینید. پیکسل‌ها و رزولوشن به طور مستقیم با هم مرتبط هستند و رزولوشن بالاتر برابر با تعداد پیکسل‌های بیشتر در صفحه نمایشگر است. برای تجسم این موضوع، می‌توانیم پیکسل‌ها را به عنوان قطعات پازل در نظر بگیریم. هرکدام یک قطعه کوچک از یک تصویر بزرگ تر را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، هرچه یک مانیتور پیکسل بیشتری داشته باشد، می‌تواند تصاویر را با جزئیات بیشتری نمایش دهد. البته فراموش نکنید این مقایسه‌ها را در یک صفحه نمایش با اندازه ثابت انجام می‌دهیم.
صفحه نمایش‌هایی که در گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها استفاده می‌شوند، مشابه مانیتور‌ها و تلویزیون‌ها از انواع مختلفی از تکنولوژی‌ها استفاده می‌کنند. با این حال تفاوتی ندارد که یک صفحه نمایش LCD یا OLED باشد. هر نوع صفحه نمایشی از تجمع تعدادی پیکسل تشکیل شده است. تفاوت دو تکنولوژی LCD و OLED به عنوان تکنولوژی‌های رایج در بازار امروز، در نوع این پیکسل‌ها است. در LCDها این پیکسل‌ها از خودشان نور ندارند و فقط توانایی تغییر رنگ دارند ولی در OLEDها در واقع هر پیکسل متشکل از سه یا کمتر (بسته به روش چینش رنگ‌ها) LED اورگانیک است که نه تنها توانایی بازسازی رنگ دارد، بلکه نور هم تولید می‌کند.
حالا با دانستن این تعریف ساده شده و پایه‌ای از چگونگی تشکیل تصویر در صفحه‌های نمایش، با پیکسل‌ها و نقششان آشنا شدیم. بدیهی است هرچه تعداد این پیکسل‌ها در یک اندازه یکسان صفحه نمایش بیشتر باشد تصویر با جزییات بیشتری به نمایش در می‌آید. به عنوان مثال یک صفحه نمایش گوشی که رزولوشن فول اچ دی دارد، حدودا از ۲ میلیون پیکسل تشکیل شده است. حالا اگر در صفحه نمایشی با همان اندازه تعداد پیکسل‌ها کمتر شود، هنگام نمایش کلمات همین جمله‌ها، با لبه‌های تیز و روان نبودن خطوط منحنی مواجه خواهیم شد. بنابراین در یک صفحه با اندازه یکسان هرچه تعداد پیکسل‌ها بیشتر باشد تصاویری با کیفیت‌تر و با جزییات بیشتر خواهیم دید. البته در نظر داشته باشید افزایش تعداد پیکسل‌ها به خاطر محدودیت‌های تکنولوژیکی و البته بی‌معنا شدن آن از یک حد خاص به بعد، لزومی ندارد.
تعداد پیکسل‌ها و تراکم آن دو مشخصه بسیار مهم و وابسته به هم در یک صفحه نمایش است. پیش از پرداختن به فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی، توضیحاتی درباره این دو مشخصه خواهیم داد. با ارائه تعریفی از هر کدام، راحت‌تر می‌توان به رابطه و فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی پرداخت.
رزولوشن چیست و چرا اهمیت دارد
علاوه بر نوع پنل صفحه نمایش گوشی، اندازه صفحه نمایش، نرخ تازه‌سازی و غیره، رزولوشن صفحه نمایش معمولاً یکی از اولین مشخصاتی است که هنگام معرفی یک صفحه نمایش بیان می‌شود. رزولوشن ابعاد بصری هر صفحه نمایش را توصیف می‌کند. رزولوشن صفحه نمایش که برحسب عرض و ارتفاع بیان می‌شود، از تعداد پیکسل مشخصی تشکیل شده است. به عنوان مثال در مورد صفحه نمایش‌هایی با رزولوشن استاندارد صنعتی Full HD 1080p، این نمایشگر دارای وضوح ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ است. این به این معنی است که طول صفحه نمایش دارای ۱۹۲۰ پیکسل خواهد بود. در حالی که عرض صفحه نمایش ۱۰۸۰ پیکسل خواهد داشت. این وضعیت به وجود مجموع ۲،۰۷۳،۶۰۰ پیکسل روی صفحه منجر می‌شود. همه این پیکسل‌ها برای ایجاد تصویر تغییر رنگ می‌دهند. پیکسل‌ها همچنین تعداد معینی بار در ثانیه با توجه به نرخ رفرش یا تازه‌سازی نمایشگر بروز می‌شوند. بنابراین، هرچه نرخ بروز رسانی و وضوح نمایشگر بالاتر باشد، به گوشی یا تبلت با سخت‌افزار قوی‌تری نیاز داریم.
هر چه رزولوشن صفحه نمایش بالاتر باشد تصاویر با جزییات بیشتری نمایش داده می‌شوند. اما لازم است تا تصاویر هم کیفیت مناسبی داشته باشند. به عنوان مثال کیفیت نمایش عکسی با وضوح یک مگاپیکسل در یک صفحه با رزولوشن دو مگاپیکسلی، تفاوتی با نمایش همان عکس در یک صفحه هم اندازه یک مگاپیکسلی نخواهد داشت. با اضافه کردن عامل اندازه صفحه نمایش وارد بحث رابطه و فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی خواهیم شد.
تراکم پیکسلی چیست؟ فرق آن با رزولوشن چیست؟
یکی از مشخصات صفحه نمایش که اغلب در بین مشخصات برجسته‌تر مانند نرخ تازه‌سازی و نوع پنل نادیده گرفته می‌شود، تراکم پیکسلی است. به طور خلاصه، تراکم پیکسلی نسبت بین اندازه صفحه نمایش و رزولوشن آن است. به عنوان مثال، رزولوشن استاندارد 1920×1080 Full HD منجر به تراکم پیکسلی متفاوت (یا نسبت پیکسل در اینچ) در صفحه نمایش ۵ اینچی و صفحه نمایش ۷ اینچی می‌شود. پیکسل بیشتر در هر اینچ به معنای صفحه نمایش با کیفیت‌تر و همچنین جزئیات واضح‌تر است. در واقع برخلاف رزولوشن که یک عدد مطلق است، تراکم پیکسلی به خاطر وابستگی به اندازه، نسبی است. فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی در همین وابستگی به اندازه است. وقتی صحبت از رزولوشن یک صفحه نمایش می‌شود، فارغ از اندازه آن است در حالی که بیان تراکم پیکسلی بدون دانستن اندازه صفحه نمایش و فقط بر اساس عدد رزولوشن امکان پذیر نیست.
داشتن بالاترین تراکم پیکسلی ممکن همیشه راه‌حل بهتر یا حتی ضروری نیست. به عنوان مثال در یک گوشی هوشمند مخصوص بازی، تراکم پیکسلی بالا به رزولوشن صفحه نمایش بالایی نیاز دارد که به نوبه خود قدرت پردازش بیشتری را می‌طلبد و بنابراین بر نرخ فریم تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، علی‌الخصوص در کامپیوتر‌های رومیزی، برخی از برنامه‌های کاربردی به خوبی مقیاس نمی‌شوند. این کار باعث می‌شود که در آن برنامه چیزهای خیلی کوچک یا خیلی بزرگ باشند. خوشبختانه، از زمانی که نمایشگرهای با وضوح بالا برای اولین بار در بازار ظاهر شدند، اکثر برنامه‌ها پشتیبانی از مقیاس خود را بهبود بخشیده‌اند.
تراکم پیکسلی و کاربری صفحه نمایش
یکی از مهم‌ترین فاکتورها در تعیین تراکم پیکسلی مناسب که فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی را هم پر رنگ‌تر می‌کند، وابستگی تراکم پیکسلی مطلوب به نوع کاربری صفحه نمایش است. اساساً تمام مطالبی که گفته شد در مورد هر صفحه نمایشی درست است. فرق نمی‌کند هنگام تصمیم‌گیری برای خریدن گوشی جدید یا یک مانیتور حرفه‌ای به این مطلب مراجعه کنید. در هر دو صورت باید بدانید تراکم پیکسلی مناسب برای شما با شرایط استفاده تعیین می‌شود. به عنوان مثال شاید تراکم پیکسلی ppi۱۱۵ برای یک مانیتور حرفه‌ای که در فاصله ۱۵۲ سانتی‌متری از چشم کاربر قرار می‌گیرد کافی باشد، اما برای یک گوشی هوشمند بسیار کم خواهد بود. مهم‌ترین دلیل این تفاوت در فاصله چشم کاربر با صفحه نمایش مورد نظر است. به طور متوسط فاصله چشم شما تا صفحه نمایش گوشیتان کمتر از مانیتور حرفه‌ای ادیت در استودیو خواهد بود. بنابراین هنگام انتخاب هر نوع دستگاهی که صفحه نمایش دارد باید شرایط مختص به آن را در نظر گرفت.
اهمیت فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی چقدر است؟
همانطور که قبلاً هم اشاره شد، بالا رفتن رزولوشن صفحه نمایش‌ها در اندازه‌های متداول کنونی، بیش از یک حد خاص بی‌معنا خواهد بود. با ثابت ماندن اندازه صفحه نمایش گوشی‌ها و تبلت‌ها در حدود ۵ تا ۱۲ اینچ و بالا رفتن رزولوشن، طبیعتاً شاهد پرواز اعداد مربوط به تراکم پیکسلی خواهیم بود. اما واقعیت این است که تراکم پیکسلی حد بالایی دارد که بعد از آن دیگر برای کاربر عادی، حتی قابل تشخیص نیست. علاوه بر این بالا رفتن رزولوشن و به طبع آن تراکم پیکسلی بالاتر فشار مضاعفی به سخت افزار گوشی یا تبلت خواهد آورد. این فشار مضاعف علاوه بر افزایش دمای دستگاه باعث کاهش عمر باتری آن هم خواهد شد. با در نظر گرفتن شرایط مختلف باید بین عمر باتری، توان پردازشی و یک صفحه نمایش با رزولوشن و تراکم پیکسلی مناسب تناسب برقرار کرد. بنابراین نباید به تراکم پیکسلی بالا به عنوان تنها عامل انصراف از خرید یک دستگاه نگاه کرد.
فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی در انتخاب صفحه نمایش
حالا که با فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی و رابطه بین این دو مشخصه آشنا شدیم، می‌توانیم هنگام تصمیم‌گیری وزن درستی به این عوامل بدهیم. هر چند همه چیز یک گوشی یا تبلت محدود به صفحه نمایش آن نیست، اما برای کسانی که از گجت خود برای مطالعه و انجام کارهای گرافیکی ظریف استفاده می‌کنند فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی اهمیت زیادی پیدا می‌کند. به عنوان نتیجه‌گیری کلی از این بحث می‌توان گفت که ضمن در نظر داشتن فرق رزولوشن و تراکم پیکسلی باید بقیه عوامل تاثیرگذار را هم در نظر گرفت. به عنوان مثال تراکم پیکسلی مناسب هر وسیله با دیگری متفاوت است. اگر تراکم پیکسلی ppi۵۰۰ برای گوشی مناسب است، نباید هنگام انتخاب تبلت یا یک مانیتور هم به دنبال همین عدد باشیم. این وسایل با توجه به فاصله میانگین چشم کاربر تا صفحه نمایششان با تراکم پیکسلی پایین‌تر هم به همان اندازه شارپ و با جزئیات دیده خواهند شد.
دیدگاه خود را بنویسید