رم چیست؛ چقدر رم برای گوشی لازم است؟

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که رم چیست و یک اسمارت فون برای بهترین عملکرد به چه مقدار رم نیاز دارد. پیش از هر چیز لازم است در مورد استفاده صحیح از کلمه رم شفاف سازی کنیم. شاید هنوز هم کسانی هستند که به اشتباه Memory Card یا کارت حافظه را رم می‌نامند. پیشینه این کاربرد غلط مشخص نیست. این دو نه شباهت ظاهری دارند و نه نام انگلیسیشان شبیه به هم است. کارت حافظه در واقع نقش هارد دیسک، یا برای تطبیق تکنولوژیکی بهتر درایو SSD، یک اسمارت فون را بازی می‌کند در حالی که رم چه در اسمارت فون‌ها چه در بقیه سیستم‌های کامپیوتری نقش متفاوتی دارد. نکته بعدی تفاوت رم با رام است. این دو هم با تفاوت دارند و اگر به دنبال جواب سوال رام گوشی چیست هستید، این مطلب کمکی به شما نخواهد کرد. 

اگر در مورد رم و نقشش کنجکاو هستید و می‌خواهید بدانید موقع انتخاب رم برای کامپیوتر یا مقدار رم گوشیتان باید به چه چیزی توجه کنید، این مطلب کاملاً مناسب شماست. در این مطلب از همه‌چی آنلاین ابتدا در مورد رم به طور کلی بحث خواهیم کرد. بعد از پاسخ به سوال رم چیست، به سراغ بررسی رم در اسمارت فون‌ها و مقدار کافی رم برای یک گوشی هوشمند می‌پردازیم. 

RAM چیست

Random Access Memory که به اختصار RAM نامیده می‌شود، یک جزء ضروری در همه دستگاه‌ها، از رایانه‌های شخصی گرفته تا گوشی‌های هوشمند و کنسول‌های بازی است. بدون رم، تقریباً هر کاری روی هر سیستمی بسیار بسیار کندتر انجام خواهد گرفت. از طرف دیگر، نداشتن مقدار کافی رم برای برنامه یا بازی‌ای که می‌خواهید اجرا کنید، می‌تواند باعث کند شدن همه‌چیز شود یا حتی مانع از اجرای آن‌ها شود.

اما رم چیست؟ به طور خلاصه، یک حافظه پرسرعت است که به‌ طور موقت تمام اطلاعاتی را که یک دستگاه به آن نیاز دارد، در لحظه و فوراً ذخیره و بازخوانی می‌کند. دسترسی به داده‌ها در رم بسیار سریع است، برخلاف هارد دیسک‌هایی که کندتر هستند اما برای ذخیره طولانی مدت طراحی شده‌اند.

حافظه کوتاه مدت

اگر کماکان سوال حافظه رم چیست برایتان پابرجاست، به‌ طور ساده می‌توان گفت رم اساساً حافظه کوتاه مدت یک دستگاه است. این جز مهم از سیستم کامپیوتری به‌ طور موقت همه چیزهایی را که در لحظه روی یک دستگاه اجرا می‌شود، مانند همه سرویس‌های خاص سیستم عامل و هر مرورگر وب، ویرایشگر تصویر یا بازی را ذخیره می‌کند.

رم از جستجوی CPU در حافظه کندتر دستگاه - مانند هارد دیسک یا حتی یک درایو حالت جامد - هر بار که یک تب جدید در  مرورگر باز می‌کنید یا مرحله جدیدی از بازی را شروع می‌کنید، جلوگیری می‌کند. گرچه طی سال‌های گذشته و با عبور از هارد دیسک‌ها به سمت دیسک‌های حالت جامد، سرعت این حافظه‌ها بیشتر شده اما هنوز هم این بخش‌های سیستم بسیار کندتر از رم هستند.

یکی از مهمترین مسائل در پاسخ به سوال رم چیست، بیان ساز و کار آن است. ساز و کار ذخیره و خواندن داده‌ها در حافظه رم وابسته به انرژی است. این ساز و کار اصطلاحاً فرّار است، به این معنی که به‌ محض از دست دادن انرژی، همه‌چیز را فراموش می‌کند. این باعث می‌شود که برای انجام بسیاری از کارهای پر سرعتی که دستگاه شما هر روز به آن می‌پردازد، عالی باشد. از طرف دیگر دقیقاً به همین دلیل است که سیستم‌های ذخیره‌سازی مانند هارد دیسک و SSD مورد نیاز است. برخلاف رم، آن‌ها اطلاعات را هنگام خاموش شدن دستگاه نگه می‌دارند.

انواع مختلف رم

بعد از پاسخ به سوال رم چیست باید به سراغ بررسی انواع آن برویم. رم هم مانند برخی اصطلاحات دیگر عبارتی کلی است و طیف وسیعی را پوشش می‌دهد. وقتی از رم صحبت می‌کنیم معمولاً منظورمان حافظه با دسترسی تصادفی پویا یا همان DRAM یا به‌ طور دقیق‌تر برای سیستم‌های مدرن، حافظه دسترسی تصادفی پویای همزمان (SDRAM) است. این اصطلاحات در محاوره‌ها معمولاً قابل‌ جابجایی بوده و به جای هم به کار می‌روند. 

رایج‌ترین نوع رم موجود در بازار DDR4 است، اگرچه سیستم‌های قدیمی‌تر ممکن است از DDR3 یا حتی DDR2 استفاده کنند. اعداد نشان‌دهنده نسل رم هستند و هر نسل متوالی سرعت‌های سریع‌تری را از طریق پهنای باند بیشتر و فرکانس بالاتر ارائه می‌دهد. هر نسل علاوه بر این تغییرات، تفاوت‌های فیزیکی هم دارد که باعث می‌شود قابل جایگزینی نباشند.

یکی دیگر از اصطلاحات رایج، به ویژه در فضای بازی‌های ویدیویی رم ویدیوی یا همان VRAM است. اگرچه زمانی یک فناوری مستقل بود، اما در حال حاضر از VRAM برای نشان دادن حافظه اختصاصی روی کارت گرافیک استفاده می‌شود. این اصطلاح در کنسول‌های بازی، می‌تواند به حافظه سیستم نیز اشاره کند، اما در هر صورت، به حافظه‌ای مربوط می‌شود که منحصراً برای GPU رزرو شده است. رم مورد استفاده در این قسمت از نوع GDDR است که G از کلمه گرافیک گرفته شده است.

اکثر کارت‌های گرافیک مدرن از GDDR6 استفاده می‌کنند. با این حال، برخی از کارت‌های گرافیک ممکن است از فرم VRAM متفاوتی به نام حافظه با پهنای باند بالا استفاده کنند. این نوع دارای مزایای عملکرد منحصر‌ به‌ فرد است، اگرچه معمولاً گران است، و مشکلات تأمین و عرضه آن به بازار مانع از پذیرش گسترده شده است.

آخرین نوع که بیشتر به بحث ما مربوط است LPDDR است. پیشوند LP که از اختصار Low Power به‌ دست آمده در واقع نسخه موبایلی DDR محسوب می‌شود. نسخه‌های LP مصرف انرژی کمتری دارند و در نسل‌های پیشرفته‌تر برای استفاده در اسمارت فون‌ها بهبودهای بیشتری پیدا کرده‌اند. اینجا هم نسل‌های مختلف با عدد بعد از LPDDR نشان داده می‌شوند. به‌ عنوان مثال آخرین نوع رم موبایل که تا زمان نگارش این مطلب معرفی شده، LPDDR5x است. پیش‌بینی می‌شود پرچمداران سال ۲۰۲۳ از این نوع رم در چیپستشان استفاده کنند.

مقدار مناسب رم چقدر است

مهم‌ترین نکته هنگام خرید برای رایانه شخصی یا انتخاب یک اسمارت فون میزان رم مورد نیاز است. حالا که می‌دانیم رم چیست و چه انواعی دارد به سراغ بررسی معیارهای مشخص‌کننده حداقل میزان رم می‌رویم. برای اجرای یک سیستم عامل معمولاً یک حداقل مقدار مورد نیاز اعلام می‌شود، در حالی که بسیاری از بازی‌ها و برنامه‌ها حداقل رم مورد نیاز مخصوص خودشان را نیز دارند. این نیازها بر حسب گیگابایت فهرست شده‌اند و بسته به نیازهای سخت‌افزاری، اغلب بین ۱ تا ۸ گیگابایت هستند.

داشتن رم بیش از حداقل‌های تعیین‌شده ضروری است. رایانه شخصی نه تنها برنامه فعلی، بلکه سایر خدمات و وظایف را در پس‌زمینه اجرا می‌کند. با این حال، داشتن مقادیر انبوه رم لزوماً باعث نمی‌شود که رایانه شخصی یا اسمارت فون سریع‌تر کار کند. مقدار رم تنها جنبه مهم نیست. در حالی که گیگابایت بیشتر می‌تواند به انجام چند کار کمک کند، حافظه سریعتر سرعت کلی را در بازی‌ها و برنامه‌های خاص بهبود می‌بخشد.

مانند CPU، رم سرعت کلاک خود را دارد که به‌ طور مؤثر میزان داده‌ای را که می‌تواند در ثانیه مدیریت کند، در صورت ترکیب با چند عامل دیگر کنترل می‌کند. سرعت کل حافظه به عنوان پهنای باند نامیده می‌شود و برحسب مگابایت در ثانیه اندازه‌گیری می‌شود، اما به‌ طور سنتی، حافظه را با نرخ مگاهرتز در بازار می‌بینید. حافظه‌های معمولی DDR4 فرکانسی بین ۲۱۳۳ مگاهرتز تا ۳۰۰۰ مگاهرتز دارند، اما برخی از آنها برای سریع‌ترین کیت‌های موجود می‌توانند با ۴۸۶۶ مگاهرتز کار کنند. این‌ها را می‌بینید که به‌ عنوان DDR4-2133 یا مشابه آن به بازار عرضه می‌شوند. 

شاید بپرسید مزیت دانستن این مشخصات در مورد رم چیست؟ بد نیست بدانید مشخصات رم‌ها مؤلفه‌های دیگری هم دارد که معمولاً زمان خرید رم برای استفاده‌های تخصصی اهمیت پیدا می‌کنند و در دنیای موبایل حرفی از‌ آن‌ها به میان نمی‌آید. به همین دلیل بیش از این وارد جزییات نمی‌شویم و به سراغ بررسی رم در اسمارت‌ فون‌ها می‌رویم.

رم در اسمارت فون‌ها

حالا که می‌دانیم رم چیست و به‌ طور کلی در مورد نقش رم و عملکرد آن در یک سیستم کامپیوتری آشنا شدیم، به سراغ بررسی اهمیت رم و میزان مناسب آن در اسمارت فون‌ها می‌رویم. فرض کنید در حال انجام یک بازی با تلفن خود هستید، اما وسط بازی یک تماس تلفنی دریافت می‌کنید. احتمالاً وقتی تماس تلفنی شما تمام شد، به آن بازی برمی‌گردید؛ وقتی به تماس پاسخ می‌دهید، تلفن شما بازی را در رم نگه می‌دارد. به محض اینکه تماس را پایان دادید و بازی را مجدداً باز کردید، باید دقیقاً از همان جایی که آن را متوقف کرده بودید، ادامه پیدا کند. نیازی نیست کل برنامه را دوباره بارگیری کنید یا پیشرفت خود را از دست بدهید. بر همین اساس لازم است مقدار رم گوشی شما به اندازه کافی باشد تا سیستم عامل مجبور نشود بازی را در پس زمینه ببندد. برای این که بدانیم چه مقدار رم کافیست و مزیت مقدار بیشتر رم چیست به سراغ یک مقایسه می‌رویم.

مزیت مقدار بیشتر رم چیست؟

آیفون XS و XS Max اولین گوشی‌های اپل با ۴ گیگابایت رم بودند (آیفون XR ارزان‌تر دارای ۳ گیگابایت رم است). در سالی که برخی از تلفن‌های اندرویدی مانند گلکسی نوت ۹ را می‌توان با ۸ گیگابایت رم پیکربندی کرد، به نظر می‌رسد مقدار رم نسبتاً ناچیزی است، اما همه چیز به نحوه استفاده شما از آن بستگی دارد.

اپل معروف است که از چیپست اختصاصی خود استفاده می‌کند و نرم‌افزار خود را به‌ شدت کنترل می‌کند. در حالی که این رویکرد می‌تواند جنبه‌های منفی داشته باشد، اما قطعاً عملکرد یکی از آن جنبه‌های منفی نیست. برای پاسخ به این سوال که مزیت مقدار بیشتر رم چیست آزمایشی سر به سر توسط PhoneBuff انجام شد. آیفون XR با ۳ گیگابایت رم در مقابل نوت ۹ با ۸ گیگابایت قرار گرفت و از یک بازوی ربات مکانیکی برای بارگذاری یک سری برنامه و انجام کارهای اساسی استفاده شد.

هر دو گوشی موظف بودند ۱۶ برنامه مختلف را بارگیری کنند و برخی از کارهای اساسی را در یک دور انجام دهند، سپس در دور دوم برنامه‌ها را به‌ ترتیب معکوس باز کنند. دور اول سرعت پردازنده آزمایش می‌شد، در حالی که در دور دوم تعداد اپلیکیشن‌هایی که هنوز در رم هستند و آماده بازگشت بودند، آزمایش شد. در مجموع، دو گوشی با هم برابر بودند و به سختی یک دهم ثانیه اختلاف بین آن‌ها وجود داشت. اما چگونه؟ علیرغم رم کمتر در آیفون، پردازنده قوی‌تر آن با سرعت بالای اجرای دوباره برنامه این ضعف را می‌پوشاند و کاربر متوجه تأخیر نخواهد شد.

استاندارد فعلی رم چیست

اپل یک مزیت دارد که فقط چند مدل محدود گوشی تولید می‌کند. اندروید بر روی بسیاری از گوشی‌‌ها و دستگاه‌های دیگر اجرا می‌شود. برای همین باید طیف وسیعی از کاربری‌ها را در نظر گرفت. در مورد گوشی‌های اپل که انتخابی وجود ندارد، اما برای انتخاب یک گوشی اندروید برای اکثر کاربران، ۴ گیگابایت کافی است. البته همانطور که Pixel 3 نشان داد، گوشی شما باید به خوبی این مقدار رم را مدیریت کند.

در پایان اگر بخواهیم در پاسخ به سوال مزیت مقدار بیشتر رم چیست پاسخ دهیم باید گفت رم بیشتر خوب است، اما تنها بخشی از پازل گوشی‌های هوشمند است. سایر عوامل در مورد طول عمر و عملکرد از جمله باتری، پردازنده، مودم و بروز‌رسانی نرم‌ افزار، اهمیت بیشتری دارند.

منبع: https://www.digitaltrends.com/computing/what-is-ram/

https://www.pcmag.com/news/how-much-ram-does-my-smartphone-really-need