سیستم عامل iOS اپل؛ بررسی نسخه های ای او اس ایفون

برای پاسخ به سؤال سیستم عامل آیفون چیست و چه کاربردی دارد، بگذارید نخست شرح حال مختصری از تلفن هوشمند آیفون بدهیم. آیفون نوعی تلفن همراه هوشمند است که در 29 ژوئن 2007 توسط استیو جابز، مدیر عامل اسطوره‌ای کمپانی بزرگ و یگانه اپل رونمایی و سپس به بازار تلفن‌های همراه و هوشمند آمریکا عرضه شد. تیپیکال طراحی در گوشی‌های اولیه آیفون شامل پنل لمسی با حاشیه‌های کم و تنها یک دکمه گرد نسبتاً درشت با عنوان Home در قسمت پایینی نمایشگر بود. با فشردن این دکمه، کاربر به صفحه نخست یا همان هوم هدایت می‌شد. اما تمام کاری که کاربر در این گوشی هوشمند می‌توانست انجام دهد، مانند مسیج دادن، زنگ زدن، باز کردن اپلیکیشن‌های متعدد و استفاده از دوربین معرکه آیفون، مبتنی بر مک‌ او اس و سیستم عامل آی او اس بود. در واقع آی او اس و نسخه های ios، کوتاه‌ترین جواب ممکن برای سوال سیستم عامل آیفون چیست، می باشد. اما برای آشنایی بیشتر با این سیستم عامل گوشی با ما همراه باشید.  

با سیستم عامل iOS اپل بیشتر آشنا شوید

سیستم عامل‌ها در واقع مهمترین پایه نرم‌افزاری برای یک سیستم هستند. این برنامه‌ها طوری برنامه‌نویسی شده‌اند تا کل سیستم را مدیریت کرده و زمینه را برای نصب اپلیکیشن‌های کاربردی دیگر مهیا سازند. در این بین دو سیستم عامل اندروید با زمینه‌ای فراگیر و در رأس آن برای گوشی‌های سامسونگ و آی او اس و در رأس آن گوشی اپل، دو سیستم عامل اَبَر قدرتمند در زمینه گوشی‌های همراه هوشمند در جهان هستند. آی او اس (IOS) که مخفف شده iPhone Operating System است، یک سیستم عامل گوشی همراه است که توسط Apple INC منحصراً برای سخت‌افزارهای این کمپانی ایجاد و توسعه یافته است. سیستم عامل آیفون یا همان IOS بسیاری از دستگاه‌های تلفن همراه این شرکت را، از جمله iPhone و iPod Touch را تغذیه می‌کند. در واقع آی او اس دومین سیستم عامل گوشی است که پس از اندروید به‌ طور گسترده روی دستگاه‌های همراه هوشمند نصب شده است. سیستم عامل آیفون در واقع بر پایه سه سیستم عامل دیگر گوشی اپل ساخته شده است: iPadOS ،tvOS و watchOS. این نرم‌افزار اختصاصی تحت مجوز عمومی کمپانی اپل است، اگر چه در برخی جزئیات دارای مجوزهای منبع باز دیگری نیز هست.

IOS در سال 2007 برای اولین نسل آیفون معرفی شد. تاکنون هیچ مجوز شخص ثالثی برای نصب آی او اس بر روی سخت‌افزارهایی جز سخت‌افزارهای ساخت این کمپانی صادر نشده است. دلیل این مدیریت به‌جز جنبه‌های قدرتمند تبلیغاتی، کاهش خطرات و دستکاری‌های نابه‌جا در این سیستم عامل‌ها است. این تصمیم نقش بسزایی در هماهنگی بین نرم‌افزار و سخت‌افزار در دستگاه‌های تولید شده در این کمپانی نیز داشته است. همچنین اپلیکیشن‌هایی که روی این سیستم عامل قادر به بارگیری هستند، تنها در فروشگاه اختصاصی این کمپانی با نام اپ استور قابل دانلود هستند. در مارس 2012 این فروشگاه دارای بیش از 550000 اپلیکیشن کاربردی بود که بیش از 25 بیلیون بار توسط کاربران دریافت شده بودند. 

طبق آمارهای ارسالی از شرکت آیفون اپ استور در سال 2018 یعنی حدود 6 سال بعد، شامل 2.1 میلیون برنامه IOS بود. رقمی در حدود 1 میلیون از آن برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های گوناگون، مرتبط با نسخه‌های iPads بود. برنامه‌های تلفن همراه درون اپ استور در آن سال مجموعاً 130 میلیارد بار دانلود و بارگیری شده بودند. هر ساله نسخه های ios جدیدی در دسترس کاربران قرار می‌گیرد. هر دستگاه جدید نیز به فراخور تاریخ رونمایی و تولید، دارای یکی از این نسخه های ios است. آخرین نسخه سیستم عامل اپل که شامل نسخه ios 15 شده است هم‌اکنون روی گوشی‌های جدید این کمپانی قابل دسترسی است.

رابط کاربری در سیستم عامل آیفون بر اساس مفهوم "دستکاری مستقیم با استفاده از حرکات چند لمسی" طراحی شده است. این مجموعه رابط کنترل‌گر از سوئیچ‌ها، لغزنده‌ها و دکمه‌ها تشکیل شده است. پاسخ واکنش‌گریانه این مجموعه به کنش ورودی کاربر بسیار سریع و درخور است و در واقع رابطه‌ای تعاملی بین دستگاه و کاربر ایجاد می‌شود. کنش‌های کاربر شامل حرکاتی همچون کشیدن، ضربه زدن، حرکاتی معکوس و حرکت و تکان دادن گوشی که از طریق شتاب‌سنج قابل دریافت بوده، شده است. این حرکات همگی در سیستم عامل آیفون و رابط کاربری آی او اس دارای پاسخی مناسب و قابل تجزیه و تحلیل هستند.

ویژگی‌های اساسی سیستم عامل گوشی اپل

سیستم عامل آیفون یا همان آی او اس، ویژگی‌های فراوانی دارد که برای کسانی‌ که لذت یک دوره استفاده از این سیستم عامل را داشته باشند قابل تعویض با هیچ سیستم عامل دیگری نخواهد بود. در واقع هر روزه به تعداد Apple Addiction ها در سراسر جهان افزوده می‌شود، طوری که این اعتیاد لذت‌بخش سرآغاز نوعی از لایف استایل در جهان و در بستر شبکات مجازی نیز بوده است. در زیر تعدادی مختصر از ویژگی‌های سیستم عامل آیفون را برمی‌شماریم:

هوم پیج یا صفحه اصلی ای او اس

در صفحه اصلی سیستم عامل آیفون آیکون برنامه‌های مورد استفاده و همیشگی گوشی دیده می‌شود. در قسمت پایینی این صفحه نمایش یک نوار بارانداز وجود دارد که کاربران می‌توانند به انتخاب خود تعدادی مختصر از اپلیکیشن‌ها که بسیار برایشان کاربردی است، قرار دهند. این صفحه اصلی یا به اصطلاح Home Page هنگامی که کاربر روی دکمه زیر نمایشگر فشار دهد یا در واقع روی دستگاه سوئیچ کند، نمایان خواهد شد. این صفحه در قسمت فوقانی دارای یک نوار باریک شرح وضعیت است که شامل ساعت، میزان مصرف باتری، قدرت آنتن‌دهی و سیگنال‌ها، علامت وای‌فای، بلوتوث، با صدا یا بی صدا بودن دستگاه و دیگر عملکردها شده است.

مرورگر سافاری

سیستم عامل آیفون دارای مبنای اولیه‌ای‌ است که معمولاً روی تمام نسخه های ios مشابه است. یکی از این ویژگی‌ها استفاده از مرورگر تحت وب سَفاری یا همان سافاری بجای نسخه گوگل کروم اندروید است که به‌ عنوان اکسپلور اصلی و اورجینال IOS شناخته شده است. مرورگر سافاری بر پایه موتور رِندِر وب‌کیت طراحی شده است. این موتور رندر وظیفه تجزیه و تحلیل html ،xhtml ،wap و... را برعهده دارد. امنیت این مرورگر فوق‌العاده است و در واقع با محیطی ساده و مینیمال همراه با امتیازات پیشرفته، تجربه کاربری رضایت‌بخشی برای کاربران به ارمغان می‌آورد.

هی! سیری! کجایی؟

اگر یک کاربر سیستم عامل آیفون باشید، احتمالاً با عبارت: " !Hey Siri" آشنا هستید. سیری، یک دستیار هوشمند صوتیِ قابل اتکا برای کاربران تمامی نسخه های ios است. دستیار صوتی سیری در واقع یک نرم‌افزار بر پایه هوش مصنوعی است که در رابط کاربری آی او اس شنوای دستورات و سؤالات شما به زبان شخصی شما است و پاسخ درخور و مناسبی به آن‌ها می‌دهد. انجام این عملیات به وسیله ارسال مجموعه درخواست‌های شما به پایگاهی از خدمات وب صورت می‌گیرد. سیری در آی او اس 8 دارای قابلیت جدیدی نسبت نسخه های ios پیشین شد که با فراخواندن آن با عبارت هی سیری! ، سیری بالافاصله در دسترس شما قرار خواهد گرفت. همچنین با نگه داشتن دکمه Home یا در نسخه آیفون X به بعد با فشردن دکمه Side سیری فرا خوانده می‌شود. سیری به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ژاپنی، ایتالیایی و بسیاری از زبان‌های زنده دنیا صحبت می‌کند. او همچنین توانایی صحبت به لهجه‌های گوناگون زبانی به‌ ویژه انگلیسی را دارا است.

اپ استور یا فروشگاهی رنگارنگ برای iOS

ویژگی دیگر متمایز سیستم عامل آیفون با دیگر سیستم عامل‌ها همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، استفاده از فروشگاه مجازی اَپ اِستور برای دریافت اپلیکیشن‌های مرتبط با آی او اس است که در واقع همان کاری را انجام می‌دهد که پلی استور اندروید انجام می‌دهد. اپ استور اپل تنها اقدام به اشتراک‌گذاری برنامه‌هایی می‌کند که هماهنگ با سخت افزار کمپانی اپل و نسخه های ios باشند.

مرکز بازی یا گیم سنتر

Game Center یا مرکز بازی یک شبکه اجتماعی برای بازی‌های مهیج چند نفره و آنلاین است. این مرکز به کاربران اپل اجازه می‌دهد تا دوستان دیگر خود را نیز که دارای گوشی‌های اپل هستند، به بازی‌های چند نفره از طریق Matchmaking دعوت کنند. همچنین این مرکز دارای یک بُرد با عنوان Leader Board است که کاربران می‌توانند امتیازهای خود را با دیگر دوستانشان مقایسه و بررسی کنند.

ای او اس 16، آخرین ورژن از نسخه های ios

اپل در ژوئن 2022 آخرین ورژن از نسخه های ios خود را رونمایی کرد. این کمپانی بزرگ آمریکایی پس از برشمردن برخی از ویژگی‌ها و قابلیت‌های سیستم عامل آیفون جدید خود، پاییز امسال را زمان عرضه نهایی این سیستم عامل مشخص کرد. سیاست همیشگی این کمپانی همیشه این بوده که با عرضه ورژنی جدید از آی او اس، گوشی‌های قدیمی‌تر این کمپانی از رده خارج می‌شوند. دلیل این امر محدود بودن قابلیت نصب سیستم عامل جدید تنها روی سری گوشی‌های جدید این کمپانی است. اگر چه در کشورهایی مانند ایران، علی‌رغم از رده خارج شدن این گوشی‌ها، همچنان قیمت این گوشی‌ها نسبتاً زیاد خواهد ماند. البته اصطلاح از رده خارج شدن هرگز مترادف کم کیفیت شدن این گوشی‌ها نیست و کاربران آن حتی تا 5 سال نیز شده که از این گوشی‌ها استفاده کنند. اما عدم پشتیبانی از خدمات نرم‌افزاری است که احتمالاً کاربران را به خرید گوشی جدیدتری سوق می‌دهد. 

یکی از جالب‌ترین ویژگی‌های این سیستم عامل جدید، امکان انتخاب بین بروز رسانی دستگاه به نسخه جدید سیستم عامل آیفون و یا ادامه دادن با نسخه‌ قدیمی‌تر برای کاربران وجود دارد. در واقع با وجود این که آی او اس 16 رونمایی می‌شود، کاربران می‌توانند تصمیم بگیرند که آیا همچنان می‌خواهند به کار با نسخه آی او اس 15 ادامه دهند یا نسخه جدیدتر را آپدیت کنند. بنابراین با ادامه دادن با نسخه 15 هنوز خواهند توانست بروز رسانی‌های امنیتی را دریافت کنند. این بدین معنا است که با وجودی که بالاترین سطوح امنیتی در ios 16 عرضه می‌شود، باز هم ورژن قبلی با همین سطوح امنیتی بروز رسانی خواهد شد. پس از رونمایی از ios 16 اپل لیستی سخاوتمندانه از گوشی‌هایی که امکان نصب این سیستم عامل آیفون جدید روی آن‌ها میسر است، انتشار داد:

• خانواده آیفون 13
• خانواده آیفون 12 
• خانواده آیفون 11 
• خانواده آیفون ایکس
• آیفون اس ای  (2020 / 2022)
• آیفون 8 و 8 پلاس

سخن آخر

همانطور که احتمالاً می‌دانید هر سیستم عامل شامل دو محیط کاربردی برای استفاده کاربران است: یکی در واقع نوشتاری است و دیگری محیطی گرافیکی در محیط نخست تمامی دستورها به‌ صورت نوشتاری به سیستم دستور داده و اجرا می‌شود. اما در محیط دوم همه چیز شامل طراحی گرافیکی و رنگ‌ها، خط‌ها و دیگر عناصر گرافیکی شده است. سیستم عامل آیفون در هر دو بخش به اعتقاد بسیاری از کاربران پر و پا قرص و حتی متعصب‌اش، دارای صفت User Friendly است. این بدین معناست که محیط این سیستم عامل بسیار دوستانه و کار با آن ساده و روان است. این ویژگی یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌هایی است که کاربران بی‌شماری را از سراسر جهان مشتاق خریداری این محصولات و منتظر رونمایی‌های جدید نرم‌افزاری و سخت‌افزاری این کمپانی بزرگ آمریکایی می‌کند.

مزایا

• رابط کاربری عالی و ریسپانسیو
• سیستم عامل مناسب برای توسعه دهندگان
• امنیت بالا
• همگام سازی راحت دستگاه ها
• مولتی تسکینگ

معایب

• اپلیکیشن های پولی و گران قیمت
• دستگاه های محدود
• منبع باز (Open Source) نبودن
• وجود برخی محدودیت ها نسبت به اندروید
• شخصی سازی